Tuỳ thuộc vào sự đánh giá của chúng ta về sự «đánh giá» hay «giá trị» của việc cần làm, chúng ta sẽ có được những cái nhìn tích cực về vấn đề đang xem xét. Nếu không sử dụng những chiếc mũ đó, bạn sẽ nói: "Tôi cần các bạn tư duy sáng tạo hoặc các bạn đừng có cái nhìn thận trọng quá như vậy". Điều này thực sự là không cần thiết.
cảm xúc xuất hiện khi "chiếc bản đồ tư duy" đã được phác hoạ. Bạn cũng có thể là một vận động viên cừ để cạnh tranh với họ. Bạn chẳng cần gì phải tốn thời gian xem lại phép cộng đầu tiên bởi vì nếu bạn đã làm đúng rồi, bạn chẳng thể nào có được kết quả tốt hơn thế.
Đó có thể một sự tóm tắt, một câu kết luận, một quyết định, một giải pháp… Chiếc mũ xanh da trời cũng có thể chỉ ra cho chúng ta thấy rằng chúng ta đã đạt được quá ít sự tiến bộ. Cũng giống như bất kỳ quá trình ra quyết định nào khác, có được quyết định cuối cùng dường như là một điều khó khăn hoặc thậm chí không thể đạt được. Đột nhiên, điều mà trước đây chúng ta cho là thật lại không còn đúng nữa.
Khía cạnh "trò chơi" trong lối tư duy này là rất quan trọng. Nếu tôi quyết định đi nghỉ, chúng ta sẽ tiến đến một mức độ kế tiếp. Nhưng tất cả hệ thống theo qui trình này được vận dụng khi chúng ta nhận thức được tất cả những biểu tượng, sự liên quan của chúng.
Nếu chúng ta không thích ai đó, chúng ta đưa ra những lý do phù hợp cho điều này. Khi chúng ta nhìn thấy con thiên nga đen đầu tiên, kết luận "tất cả thiên nga đều màu trắng" đã trở thành một kết luận sai, trừ khi bạn chọn một cách khác để gọi con thiên nga đen đó. Sử dụng chiếc mũ xanh tư duy, chúng ta gắng sức để sửa đổi và hoàn thiện những ý tưởng đã được nêu ra.
Cũng chính nhờ sự kích động như vậy mà tôi đã phát minh ra khái niệm mới “sự canh chừng khu vực”, tôi đã trình bày điều này chi tiết trong loạt truyện được đăng trên tạp chí Newyork tháng 4 năm 1971. Chúng ta cần biết điều gì nên tránh, và điều gì nên làm, điều đó quyết định đến sự sống còn của chúng ta. Mẫu thiết kế đó không ra hình thủ gì cả.
…Cả hai lời khẳng định trên đều đúng. Một người tích luỹ càng nhiều kinh nghiệm thì càng nắm bắt được cơ hội. Nhiều người đã mang thói quen tư duy đó vào trong lối tư duy của họ trong cuộc sống.
Thật dễ dàng đưa ra những lời trì chích hơn những nhận xét có tính chất xây dựng. Chiếc mũ đỏ tư duy khuyến khích mọi người tìm kiếm xem "Liệu những xúc cảm liên quan đến sự việc này là gì vậy?" Tư duy mới lạ là khuôn mẫu chuyển đổi trong một hệ thống khuôn mẫu không đối xứng.
…Để cải thiện tình hình cung cấp nước, chúng ta có thể xây một con đập trên sông Elkin, bằng cách đó chúng ta đã tạo ra một hồ chứa nước. Tôi cũng có thể đi chơi bằng tàu thủy. Thật dễ dàng đưa ra những lời trì chích hơn những nhận xét có tính chất xây dựng.
Có cũng là người có khả năng xem xét các ý tưởng giống với cách một giám đốc tài chính xem xét các vấn đề về tài chính. Những dẫn chứng trên nói lên phần nào sự đối chọi trong cách hình thành nên ý tưởng của những ngườl phương Tây và người Nhật. Chúng ta đội chiếc mũ đỏ lên, xong việc chúng ta hạ mũ xuống.