Vì thế, những thông tin được diễn đạt qua những cụm từ "nói chung", "tổng quát lại", hoàn toàn chấp nhận được. Mặt dầu mọi người có thói quen muốn tranh luận, nhưng khi sử dụng chiếc mũ đen, mọi người phải từ bỏ thói quen đó. Mọi người hãy sử dụng chiếc mũ vàng để thảo luận và sau đó nói cho tôi biét tính khả thi của ý tưởng đó.
… Dưới sự bảo hộ của chiếc mũ xanh, tôi có đề xuất chúng ta sa thải bộ phận bán hàng. Liệu chúng ta có thể xem giá bán thịt gà tây ở mức này là mức giá nhằm mục đích nhanh chóng tranh thủ khách hàng? … Nhiệm vụ tư duy là chỉ ra làm như thế nào chúng ta có thể quyết định điều này tại đây, và lúc này.
Mọi người không tranh cãi về quan điểm của người vừa nêu mà tìm cách cung cấp một cách tối đa dữ liệu có liên quan, phù hợp. Không có “những khả năng” bạn chẳng thể nào có thể tiến lên. Có một ngôi nhà rất đẹp nằm ở ngoại ô.
Có thể là chúng ta cần thêm thông tin tại một điểm cụ thể. Nếu vị cố vấn này đã từng đưa ra những chỉ dẫn chính xác đối với những sự việc trước đây, thì chúng ta thường đặt nhiều tin tưởng vào những lời khuyên vị này đưa ra. Như vậy, phương thức tư duy này luôn mở ra con đường phía trước.
Nhưng những ý kiến đóng góp đó mang tính xây dựng. Sự khích động không phải là những tư duy ngớ ngẩn hoặc trái với lôgíc. Nhưng sau đó, sự tiến triển dường như chấm dứt.
Ví dụ, mở đầu cuộc họp, nếu người lãnh đạo bộc lộ ngay cảm xúc của mình, mọi người có xu hướng nêu ra những cảm xúc tương tự. Tôi muốn có câu trả lời của anh với chiếc mũ đỏ. Chiếcu mũ đen hướng chúng ta chú trọng tới trọng tâm vấn đề cần xem xét.
Người đàn ông cuối cùng đã đưa ra đề xuất sử dụng những chiếc mũ, phương pháp tư duy mà anh ta đã đọc tóm tắt trên tờ báo. Khả năng nhận biết rằng có các sự thay thế và tìm kiếm những sự thay thế này đóng vai trò vô cùng quan trọng trong lối tư duy sáng tạo. Với chiếc mũ đen tư duy, chúng ta đưa ra những suy nghĩ phê phán.
Tư duy phê phán chính là lối tư duy truyền thống của người phương Tây, và nếu chúng ta chỉ tư duy theo cách đó thì đó là một lối tư duy không đầy đủ. Có một ngôi nhà rất đẹp nằm ở ngoại ô. Tuy nhiên thực tế lại có những sự việc vừa thuộc nhóm này, vừa thuộc nhóm khác, hoặc không thuộc nhóm nào cả.
Chúng ta vừa đưa ra ví dụ về cách cung cấp thông tin với ba mức độ chính xác khác nhau. Nhưng cũng khó để làm điều này. Với mỗi chiếc mũ tư duy, tôi đều trình bày chúng với nhiều khía cạnh khác nhau, và do vậy giá trị nổi bật của sáu chiếc mũ tư duy cũng có nhiều khía cạnh khác nhau.
Áp dụng chiếc mỹ vàng tư duy, mọi người bàn bạc để tìm ra những mặt ích lợi của phương án đang được xem xét. Tại điểm này, cần có một cách để có thể bao trùm cả hai lựa chọn. Đây chính là mục đích sử dụng sự khích động.