Ý thơ có vẻ mới lắm, phải không bạn? Vậy mà câu đó thi hào Horace đã viết 30 năm trước Thiên Chúa giáng sinh đấy. Song rất tiếc rằng tôi quên hẳn tên hai ông bà tuy tôi vốn ghét lối kể thí dụ mà không cho biết tên và địa chỉ của các nhân vật để chứng minh cho câu chuyện. Ông ta nói "Tôi không có tài để viết một cuốn sách khả sĩ so sánh với tác phẩm của Shakespeare, nhưng tôi có thể viết một cuốn theo tài năng riêng của tôi được".
Tên coi ngục đi kèm tội nhân thì hồi hộp, lo lắng. Thế là lời qua tiếng lại, không khí Vermont hoá ra khó thở, u ám. Rồi ông nhận thấy ông có tới 13 tật nặng, trong đó có ba tật này: bỏ phí thời giờ, quá thắc mắc về những chi tiết, hay cãi lý và chỉ trích kẻ khác.
Sáng hôm sau, tôi vào hãng, viên đô đốc Nhật đã ngồi đó, miệng ngậm điếu thuốc. Thiệt vậy, nếu nuôi tư tưởng bình tĩnh và can đảm thì chúng ta có thể vui thú ngắm cảnh trong khi ngồi trên quan tài mà đến pháo trường; hoặc trong khi sắp chết đói chết rét, vẫn có thể ca hát vui vẻ vang rân cả trại. Chính tôi cũng đã có lần nhận định điều ấy.
Nhưng con cái ta làm sao biết mang ơn được, nếu ta không tập cho chúng như vậy? Lòng bạc bẽo mọc tự nhiên như cỏ dại. Ông John Palmer ở số 30 Đại lộ Paterson, tỉnh New Jersey, đã thuật với tôi rằng: Tôi ghi tâm tạc dạ bài học ấy.
Một bữa kia, tôi sắm sửa đi chơi, bỗng tôi chết ngất. Tôi biết chắc riêng tôi, tôi không phải lo gì hết. Hèléne nói: "Ta sa cơ như vậy, chính lỗi tại ta chứ không tại ai hết.
Bác sĩ Edmund Jacobson ở trường Đại học Chicogo còn đi xa hơn nữa. Cô nói: "Khi tôi bắt đầu làm đào hát bóng, tôi lo lắng sợ sệt quá. Sau 10 năm vất vả, ăn uống kham khổ, chúng tôi không có một xu dính túi, mà còn nợ đến nước phải cầm vườn, cố trại.
Như vậy, họ được thoả lòng hiếu thắng. Và đây là đoạn kết của câu chuyện. Bà thường ăn mặc giả người nhà quê, mà dò thám cử chỉ của ông cả khi ông đi chơi trong rừng.
Công việc làm máy điện không chạy. Chỉ vô ý một chút là chiếc tàu này sẽ nổ tung lên. Một bác sĩ nói với ông rằng áp lực ấy đã tới độ rất cao, nguy hiểm tới tánh mạng, mà sẽ còn tăng nữa, cho nên tốt hơn là hãy gấp gấp thu xếp việc nhà đi.
Nhưng phải can đảm chống với nó. Ghi hết những lỗi lầm điên khùng của mình và tự chỉ trích. Nhưng thú thật cùng bạn, hai việc cốt yếu kia, tôi không làm việc nào.
Chẳng hạn như chuyện ông Harry Vane bị xử trảm do ông Samuel Pepys chép lại trong tập Nhật ký của ông. Bây giờ tôi nhắm mắt lại mà còn thấy và nghe được chiếc toa xe ấy chạy. Ví dụ anh có phải đóng cửa đi nữa, thì đã sao chưa? Anh sẽ mở lại khi có công việc.