Nên phòng trước những điều bất ngờ. Và càng ít suy nghĩ bao nhiêu thì càng ít có lý trí bấy nhiêu. Đó không phài là lời khuyên của tôi, mà là lời khuyên của những người khôn nhất, thực tế nhất ở đời.
Muốn sống đầy đủ, điều kiện thứ nhất là phải kiểm soát được trí óc. Và cũng không có hình phạt. Nó ngắn quá đi thôi.
Nhưng bạn đừng thất vọng. Tập trung tư tưởng chỉ là bước đầu thôi (phải bỏ ra ít nhất nửa giờ vào việc đó). Tôi sợ những lời khuyên của tôi có giọng dạy đời và đường đột quá.
Trong một chương sau, tôi sẽ xét những cách thoả mãn khát vọng đó. Mà trong luyện trí, một yếu tố quan trọng nhất là phải thấy gắng sức, khó nhọc, thấy nửa muốn làm, nửa muốn bỏ; cảm giác đó không thể có được, khi ta đọc tiểu thuyết. Nếu bạn nghĩ rằng có thể bỏ ra bảy giờ rưỡi mỗi tuần để gắng sức một cách đều đều và nghiêm trang mà vẫn giữ được lối sống cũ thì bạn làm đấy.
vạn sự đều tuỳ thuộc vấn đề đó cả. Nếu khi bán giấy xe cho ông ta, công ty xe điện hỏi "Tôi đổi cho thầy một đồng tiền vàng, nhưng thầy phải các cho tôi 3 cắc" thì tất ông ta la lên dữ dội. Hôm đó, bạn không bỏ ra 45 phút để sửa soạn đi ngủ.
Lúc này, tôi không cần biết đến nguyên tắc của bạn ra sao. Bạn quên cả bạn bè cùng mệt nhọc, và buổi tối đó thấy thú vị làm sao. Bây giờ thì tôi hết mắc cỡ rồi.
Chẳng hạn khu vực âm nhạc (2). Lòng tự trọng đó là nguồn gốc của mọi quyết định và sự thất bại nhất định làm tổn thương lòng tự trọng của ta. Hạnh phúc của bạn - cái vật quý ta cố nắm chặt mà nó vãn cứ thoát được ấy - cũng tuỳ thuộc vấn đề đó.
Nhưng khi bạn sửa soạn đi xem ca kịch (nhất là lại đi với một mỹ nhân) thì bạn làm ra sao? Bạn chạy ra thị xã hớt tóc, rồi lên xe về nhà; bạn gắng sức nghe hát bốn giờ, nếu không nói là năm giờ bạn đưa mỹ nhân về nhà nàng rồi về nhà mình. Vậy mà người ta cứ bảo thời giờ là tiền bạc chứ. Nếu bạn nghĩ rằng có thể bỏ ra bảy giờ rưỡi mỗi tuần để gắng sức một cách đều đều và nghiêm trang mà vẫn giữ được lối sống cũ thì bạn làm đấy.
Ăn chỉ mất nữa số giờ đó thôi, nhưng tôi xin để trọn thời gian đó cho bạn muốn làm gì thì làm. Nhưng thế nào bạn cũng phải chú ý tới bổn phận đó vào một lúc khác. Bạn kêu lên: "Sao? Ông có ý dạy tôi sống 24 giờ một ngày nghĩa là 168 giờ một tuần mà ông chỉ tính có 7 giờ rưỡi thôi ư? Ông hy vọng làm được một phép mầu với số giờ đó ư?".
Rồi, khi nó thấy bạn đổ mồ hôi trán, thình lình nó lăn ra, chết mà không kịp trối: "Tôi không chịu được nữa rồi". mà trong khi làm việc, ông không cho bộ máy của mình chạy hết công suất của nó đâu. Và có thể thoả mãn lòng khao khát hiểu biết của ta mà không cần đến văn chương.