Hoặc khi ai đó mang trong mình tính tàn bạo vô thức, anh ta sẽ thấy thoả mãn khi đọc cuốn tiểu thuyết nào anh ta như được hoá thân vào kẻ thống trị trong đó. Do vậy, những ghi chú của bạn ở cấp độ này không còn mang tính cấu trúc mà thuộc về ý niệm. Nhưng ngay cả khi tác giả không thảo luận về câu hỏi một cách rõ ràng, đôi khi, ta vẫn tìm được câu trả lời dù là gián tiếp trong tác phẩm.
Cả kinh nghiệm chung và kinh nghiệm đặc biệt đều liên quan tới quá trình đọc sách lịch sử. Ở cấp độ một, câu hỏi đặt ra cho người đọc là Câu đó ý nghĩa nói gì?. Việc phân loại và sắp xếp các cuộc tranh luận này cũng như các vấn đề cốt lõi đưa chúng ta đến bước cuối cùng của cách đọc này.
Vào thời trung cổ, đã từng có những bài phê bình nổi tiếng về các tác phẩm của Aritotle dài hơn chính tác phẩm được bình luận. Đúng là anh ta tạo ra một thế giới mới, nhưng thế giới đó không nhất thiết phải hoàn toàn khác biệt với thế giới chúng ta đang sống. Cuối cùng, không nên cố gắng hiểu tất cả các từ hay các trang của một cuốn sách khó ở ngay lần đọc đầu tiên.
Tuy nhiên, mặc dù bạn không nhất thiết phải áp dụng các quy tắc đọc cho mọi tình huống, bạn vẫn cần đặt ra bốn câu hỏi cơ bản khi đọc bất cứ thứ gì, trong đó có các vấn đề thời sự. Một câu ghép có thể nêu lên một số nhận định liên kết với nhau dưới dạng một lập luận. Nhưng nó tự khẳng định mình dù đã đến bờ vực của sự diệt vong.
Montaigne (1533-1592) - một trong những tác giả có ảnh hưởng nhất trong phong trào Phục Hưng ở Pháp từng nói Sự ngu dốt sơ đẳng làm cản đường kiến thức. Ý nghĩa của tác phẩm giả tưởng phụ thuộc vào cả những gì đã nói ra và những gì hàm ẩn trong đó. Điều này cho chúng ta một gợi ý nữa là những nhận định chủ chốt phải nằm trong các lập luận chính của cuốn sách.
Còn những người chưa từng đọc qua thì không thể sử dụng nó. Mặc dù các quy tắc trên có tính tương hỗ, nhưng cách tuân theo chúng hoàn toàn khác nhau. Còn trong cuốn Nguồn gốc các loài, Darwin tường trình lại những điều mà ông đã quan sát qua nhiều năm nghiên cứu.
Sự kiện này dẫn đến việc Kepler đưa ra một nhận định mang tính cách mạng rằng vật chất các thiên thể hoàn toàn giống vật chất của các vật thể trên trái đất. Tất nhiên là có ít nhất một giải pháp về mặt lý thuyết đối với nghịch lý trên. Và một điều luôn đúng là các cuốn sách trong loạt sách đó đều là những cuốn bạn muốn đọc dù bạn đang nghiên cứu về bất cứ lĩnh vực gì.
Khi một người cố gắng đọc một thứ gì đó mà ban đầu họ không hiểu thấu đáo, thì có thể chính thứ đó sẽ làm tăng khả năng hiểu biết của người đọc. Nếu bạn được yêu cầu giải thích ý của tác giả chỉ với một câu, bạn lại dùng ngay câu của tác giả và chỉ thay đổi thứ tự từ đôi chút, điều đó nghĩa là bạn vẫn chưa hiểu đúng dụng ý của tác giả. Tác giả có thể giúp bạn giải quyết vấn đề mà không cần phải có dụng ý từ trước.
Nó cố gắng chứng minh điều gì đó là đúng, là sự thật, chứ không phải mọi việc sẽ tốt hơn nếu đặt trong tình huống ngược lại. Sai lầm đầu tiên là không chịu chấp nhận, dù chỉ là tạm thời, rằng các tín điều vốn là các nguyên tắc đầu tiên của tác giả. Quá trình dịch một cuốn sách tiếng nước ngoài sang tiếng Việt tương ứng với cách kiểm tra trên.
Trên đây là tất cả những gì chúng tôi có thể nói về quan điểm chủ đạo trong một cuốn sách triết học. Nhưng không có giới hạn nào trong sự trưởng thành và phát triển của trí tuệ con người. Tất nhiên, đây chỉ là một trong nhiều cách bạn có thể thực hiện.