Cũng như với phần mục lục, bây giờ bạn có thể kiểm tra bảng chỉ dẫn của cuốn sách này. Ông đã đưa ra những ví dụ minh hoạ cụ thể. Đồng thời, đọc kiểm soát cũng có một vai trò quan trọng đối với cấp độ đọc thứ ba - đọc phân tích (được mô tả trong Phần hai của cuốn sách này).
Hai là, nó cho phép bạn rút ngắn thư mục của mình để dễ kiểm soát hơn. Đọc tốt, hay đọc tích cực, không chỉ tốt cho bản thân việc đọc, cũng không chỉ là một phương tiện giúp ta tiến bộ trong công việc hay nghề nghiệp. Bốn giai đoạn được tóm lược ở đây chính là tất cả các giai đoạn của cấp độ đọc đầu tiên - đọc sơ cấp, và có thể được phân chia theo chương trình giảng dạy của trường tiểu học.
Điều này không có nghĩa là sử gia đã bịa ra những thông tin lịch sử giống như thi sĩ hay người kể chuyện. Quan trọng hơn cả, nếu bạn thật sự muốn mình học tập tiến bộ, bạn sẽ biết sử dụng từ điển theo đúng ý định ban đầu của người biên soạn. Càng thực hành quy tắc này nhiều bạn càng ý thức được tính phức tạp của vấn đề.
Nhưng bạn cũng cần lưu ý điểm này khi đọc những tác phẩm đồ sộ. Cả suy nghĩ và hành động thực tiễn đều không phải là việc của trí óc mà cần có sự tham gia của cảm xúc. Cuốn Two New Sciences (Hai ngành khoa học mới) của Galileo đòi hỏi bạn phải tưởng tượng, hoặc tự mình làm một số thí nghiệm với mặt phẳng nghiêng.
Bạn sẽ không thể khỏa lấp được sự thiếu hiểu biết của mình trừ phi bạn có thể đặt ra một câu hỏi thông minh cho cuốn sách tham khảo bạn đang sử dụng. Euclid đã giúp bạn thấy dễ hiểu hơn bằng cách làm rõ những định đề ngay từ đầu. Chúng tôi đã chỉ ra rằng nếu người đọc đồng tình với một tác phẩm, nghĩa là đồng ý với cách kết thúc của tác phẩm và chấp nhận cách thức tác giả đưa ra để đạt được kết quả đó, họ sẽ buộc phải hành động.
Thứ ba, viết ra những phản ứng của bạn giúp bạn nhớ những suy nghĩ của tác giả. Thông thường, đánh giá đầu tiên của bạn là thị hiếu. Từ điển trước hết là một công cụ giáo dục.
Chúng tôi đã chỉ ra rằng nếu người đọc đồng tình với một tác phẩm, nghĩa là đồng ý với cách kết thúc của tác phẩm và chấp nhận cách thức tác giả đưa ra để đạt được kết quả đó, họ sẽ buộc phải hành động. Hầu hết các tác phẩm mô tả đều có phần này. Nhiệm vụ của người đọc đồng chủ đề là xác định các vấn đề sao cho chúng được kết nối càng nhiều càng tốt.
Kinh nghiệm đặc biệt chủ yếu liên quan tới các tác phẩm khoa học. Trong chương trước, chúng tôi nói rằng nếu tác giả không giải thích được nhận định của mình, chúng chỉ là ý kiến của cá nhân tác giả. Trước tiên, ta có thể chuyển các quy tắc cấu trúc thành các đồng dạng hư cấu như sau:
Vì vậy, chúng ta cần phải dùng lối đi tắt trong đọc đồng chủ đề. Không nên thể hiện sự bất đồng theo kiểu lý sự hoặc cà khịa. Trên thực tế, các phương pháp trên có thể hiệu quả với một số học sinh này, nhưng không hiệu quả với những học sinh khác.
Nó trượt khỏi tay bạn mỗi khi bạn nghĩ đã nắm được vấn đề rồi. Dù ta có chủ động tìm hiểu ý đồ tác giả đến mức nào thì cũng không tránh khỏi xu hướng dễ dàng chấp nhận các ngôn từ được tác giả dùng và cách ông ta sắp xếp vấn đề. Điều đó có nghĩa là đọc càng tích cực càng tốt, và bạn phải nỗ lực - sự nỗ lực mà bạn hy vọng sẽ được đền đáp lại.